การวางแผนและการควบคุมหนี้สินและส่วนของเจ้าของ
การวางแผนและการควบคุมหนี้สินและส่วนของเจ้าของเป็นสิ่งสำคัญในการบริหารจัดการทางการเงินของกิจการ เพื่อให้การดำเนินงานมีประสิทธิภาพสูงสุดและลดความเสี่ยงทางการเงิน
ลักษณะของหนี้สิน
หนี้สินหมายถึงภาระผูกพันที่เกิดขึ้นจากกิจกรรมหรือเหตุการณ์ทางเศรษฐกิจในอดีต ที่กิจการต้องจัดหาเงินหรือสินทรัพย์อื่นๆ หรือบริการเพื่อมอบให้แก่บุคคลหรือกิจการที่เกี่ยวข้องในอนาคต หนี้สินแบ่งออกเป็นสองประเภทหลักคือ:
-
หนี้สินหมุนเวียน: หนี้สินที่ต้องชำระภายในระยะเวลาหนึ่งปีหรือรอบระยะเวลาการดำเนินงานปกติ เช่น เจ้าหนี้การค้า ตั๋วเงินจ่ายระยะสั้น เงินเบิกเกินบัญชีธนาคาร เป็นต้น
-
หนี้สินไม่หมุนเวียน: หนี้สินที่ต้องชำระในระยะเวลานานกว่า 1 ปี หรือเกินกว่ารอบระยะเวลาการดำเนินงานปกติ เช่น หุ้นกู้ ตั๋วเงินจ่ายระยะยาว เป็นต้น
การบริหารจัดการหนี้สิน
การบริหารจัดการหนี้สินควรคำนึงถึงความสามารถในการชำระหนี้และลดความเสี่ยงทางการเงิน โดยมีหลักการและข้อพิจารณาในการวางแผนดังนี้:
-
การบันทึกและเปิดเผยข้อมูลหนี้สิน: ให้เป็นไปตามหลักการบัญชี
-
การวางแผนการก่อหนี้: เพื่อไม่ให้มีหนี้สินมากเกินไป และเพิ่มประโยชน์สูงสุดจากแหล่งเงินทุนที่เป็นหนี้สิน
-
การหาแหล่งเงินกู้ที่เหมาะสม: ทั้งในด้านต้นทุนของเงินและเงื่อนไขต่างๆ
มาตรฐานในการวัดและควบคุมหนี้สิน
การวัดและควบคุมหนี้สินสามารถทำได้ผ่านการใช้อัตราส่วนทางการเงิน เช่น:
-
อัตราส่วนทุนหมุนเวียน (Current Ratio): สินทรัพย์หมุนเวียนหารด้วยหนี้สินหมุนเวียน แสดงถึงสภาพคล่องของกิจการ
-
อัตราส่วนทุนหมุนเวียนเร็ว (Quick Ratio): การนับเงินสด หลักทรัพย์ในความต้องการของตลาด ลูกหนี้การค้า และตั๋วเงินรับมารวมกันแล้วหารด้วยหนี้สินหมุนเวียน
-
อัตราส่วนหนี้สินต่อส่วนของผู้ถือหุ้น (Debt to Equity Ratio): หนี้สินทั้งหมดหารด้วยส่วนของผู้ถือหุ้น แสดงถึงการใช้แหล่งเงินทุนจากหนี้สินเปรียบเทียบกับแหล่งเงินทุนจากส่วนของเจ้าของ
การควบคุมภายในเกี่ยวกับหนี้สิน
การควบคุมภายในเกี่ยวกับหนี้สิน ควรแยกพิจารณาตามประเภทของรายการ เช่น:
-
เจ้าหนี้การค้า: การจ่ายชำระหนี้ให้เจ้าหนี้การค้าให้เป็นไปตามกำหนดเวลา และการติดตามยอดเจ้าหนี้ที่คงค้างนาน
-
ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย: การตรวจสอบค่าใช้จ่ายค้างจ่ายที่ไม่มีการเคลื่อนไหวเกิน 3 เดือน
-
หนี้สินหมุนเวียนอื่น: การสอบทานรายละเอียดประกอบยอดคงเหลือ และติดตามบัญชีที่มียอดค้างนาน
การวางแผนและการควบคุมหนี้สินอย่างมีประสิทธิภาพจะช่วยให้กิจการสามารถจัดการทางการเงินได้อย่างเหมาะสม ลดความเสี่ยงทางการเงิน และสร้างความมั่นใจให้กับผู้ถือหุ้นและนักลงทุน
อ้างอิง รอบรู้เรื่องบัญชีและภาษี : สรรพากรสาส์น